Hans Koper
uitbreiding van hans-koper.net

Voor een uitgebreid artikel over stereoscopie zie hans-koper.net

3D zonder bril en speciaal scherm

Lang geleden , toen de resolutie en grootte van de TV-schermen begon toe te nemen merkte ik  rare stereo-effecten op bij uitzendingen. Er bleek stereo aanwezig te zijn als er met bewegende camera's werd gewerkt, de camera moest hiervoor van zijn plaats af. Ik heb toen internet afgezocht naar een verklaring en er was iets bekend over diepte zien bij mensen met een defect en een goedwerkend oog. Ik ben toen in mijn auto gaan zitten en heb af en toe een oog dichtgedaan en er bleek duidelijk stereo aanwezig te zijn in ieder oog apart. Nu heb ik een goed en een slechter oog en dit klopte dus met de reeds aanwezige theorie over diepte zien bij mensen met maar een goed oog. Het oog moet duidelijk in beweging zijn. Als ik er toen bij een TV-uitzending niet aan dacht was het stereo-effect overigens ook niet te zien, pas als ik het bewust wilde zien was het zichtbaar. Dit is tegenwoordig niet meer zo waarschijnlijk door de toegenomen resolutie en schermgrootte. 

Er is overigens ook een fysische verklaring voor dit verschijnsel : indien een plat vlak wordt bewogen ontstaat in de tijd een kubus die uiteraard drie dimensies heeft. Een biologische verklaring zou kunnen zijn dat ieder oog ook een seriele mogelijkheid heeft tot stereo kijken. Dit wil zeggen dat van ieder (video)beeld samen met het volgend of vorig beeld een 3D-beeld gemaakt kan worden.

Als je bij Google-earth het beeld laat bewegen boven b.v. New-York of Maastricht dan zijn de gebouwen in 3D te zien. Boven b.v. Valkenburg zal dat op het moment niet lukken. TV-reportages van b.v. de Ronde van Frankrijk bevatten grote gedeelten in deze vorm van 3D. Het grote verschil met 3D voor twee ogen, dus met een brilletje, is dat er geen voorwerpen uit het beeldscherm treden, het allemaal veel natuurlijker.

Zelf een 3D-film maken op deze manier is niet zo moeilijk : met een dashcam op de voorruit gaat het vanzelf. Een camera op de zijruit gaat ook heel goed. Er worden wat eisen gesteld aan de brandpuntsafstand en daarmee de  kijkhoek van de camera-lens. Voor snelheden die normaal met de auto gereden worden is 20 mm gewenst, voor loop- of normale fiets-snelheid is fisheye nodig (tot 10 mm). Actioncams hebben vaak fisheye-lenzen.